Stowarzyszanie Ekologiczne Łajs 2000 powstało w 2007 roku z inicjatywy mieszkańców i sympatyków miejscowości Łajs w gminie Purda w województwie warmińsko-mazurskim. Łajs jest to przepiękna wioska położona na historycznej granicy Warmii oraz Mazur 25 km na południe od Olsztyna. Otoczona lasami puszczy napiwodzko-ramuckiej graniczy z kompleksem jezior: Łajskiego, Kośna, Czerwonki Małej i Dużej. Głównym motywem powstania Stowarzyszenia było działanie na rzecz ochrony wód jeziora Łajskiego i Rezerwatu Jeziora Kośno. Jeziora te były niestety poddane niekontrolowanemu zanieczyszczaniu ściekami z odległego o 5 km ośrodka UWM hodowli zwierząt a także pobliskich pensjonatów. Gospodarka wodno-ściekowa w gminie Purda jest prowadzona niekompetentnie przez wiele lat. W tej sytuacji jedynie inicjatywa społeczna mieszkańców mogła spowodować realne działania na rzecz ochrony środowiska. Celami głównymi stowarzyszenia jest podejmowanie szerokich działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego zlewiska jeziora Łajskiego oraz jeziora Kośno położonych w gminie Purda.
W szczególności:
- • prowadzimy szczegółowe badania źródeł zanieczyszczeń
- • wykonujemy regularny monitoring miejsc szczególnie narażonych na zanieczyszczenia
- • nawiązujemy współpracę z instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę środowiska w regionie w celu koordynacji prac i efektywnego wdrażania projektów ekologicznych, w tym jednostkami naukowymi, m. in. Katedrą Inżynierii Ochrony Wód i Mikrobiologii Środowiskowej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
- • wykonujemy prace rekultywacji wody
- • prowadzimy kampanie informacyjne w regionie w celu budowania świadomości ekologicznej mieszkańców regionu objętego ochroną
- • integrujemy lokalną społeczność wokół cennych przyrodniczo obszarów i obiektów
Jednym z ważniejszych wydarzeń w życiu Stowarzyszenia była nasza realizacja budowy zastawki piętrzącej na dopływie do jeziora Łajskiego z doprowadzeniem rurociągu natlenionej wody na dno tego jeziora. Drugim ważnym wydarzeniem w ostatnim okresie było objęcie w użytkowanie na 30 lat obwodu rybackiego obejmującego jeziora Łajskie, Rezerwat Jezioro Kośno, Jezioro Purda wraz odcinkiem rzeki Kośnej.
Poniżej prezentujemy badania wody i realizację zastawki piętrzącej wraz z rurociągiem doprowadzającą natlenioną wodę na dno Jeziora Łajs.